Recensie: Winterstrijders - Olivier Noren

Winterstrijders - Olivier Noren

ISBN 9789025477912

Uitgeverij Atlas Contact

Waarom zou je in de politieke warboel van onze tijd een boek gaan lezen over een vergeten oorlog?

Allereerst omdat het werd aangekondigd als 'een aangrijpend verhaal over overleven en vastberadenheid onder onmogelijke omstandigheden'. Daadkracht vanuit een goede moraal, opkomen voor je land. Een positief uitgangspunt in een sombere tijd.

Tijdens en na lezing van dit boek trof mij de parallel die je kunt trekken tussen de toenmalige machthebbers en de leiders die op dit moment het wereldtoneel beheersen. Je kunt de nodige lessen leren over de zucht naar macht, de Russische minachting voor het Westen, verdraaiing van de waarheid en het herschrijven van de geschiedenis.

In november 1939 bestaat Finland pas 22 jaar, zeker geen volwassen natie als het door het Rusland van Stalin een oorlog in wordt getrokken. De verhoudingen zijn enorm scheef: de geoefende soldaten van het grote Rode Leger met hun tanks tegenover boeren en arbeiders die hun land verdedigen met ouderwetse wapens. Het is als David tegenover Goliath, maar David vecht voor zijn land, wat hem lief is en de dierbaren die er wonen. Het is deze mentaliteit waar de Russen zich in verslikken.

Wat de Finnen zo sterk maakt, vindt zijn oorsprong  in hun opvoeding, ze lezen hun omgeving en passen zich vanzelfsprekend aan aan barre omstandigheden. Daarbij staat kameraadschap en de mens in de ander blijven zien, hoog in het vaandel. De soldaten uit het Russische leger worden daarentegen juist gedwongen tot de strijd en dienen vooral als "kanonnenvoer".

En zo verandert het idee om simpelweg Finland te overlopen, in een meer dan honderd dagen durende, bloederige oorlog tijdens één van de strengste winters die het land ooit gekend heeft.

Olivier Norek vertelt vooral het verhaal van de Finse legende, de scherpschutter Simo Häyhä alias de Witte Dood en zijn vrienden. Die verhaallijn verlaat hij regelmatig om een ander gezichtspunt in te nemen. Dit zijn vooral de hoofdstukken waar je achtergrondinformatie krijgt.

Zo gaat het soms over ontruimingen van de dorpen, dan weer over de Russische aanvalsstrategie en het tegenoffensief gezien door de ogen van de Finse legerleiding. Het gaat over massagraven met naamloze Russen en dodentransporten van Finse soldaten naar huis.

Er is verdriet en natuurlijk doet deze oorlog iets met de mensen die er in vechten, karakters veranderen maar strijdlust blijft onverminderd overeind.

Nog een bijzonder verschil tussen de strijders aan het front: Finnen zijn bang voor hun dierbaren, maar omarmen hun eigen dood. Russen vrezen de dood.

Finland capituleerde uiteindelijk omdat ze nooit de hulp uit Europa kregen waar ze op zaten te wachten. Wrang, vooral als je je realiseert dat juist deze vergeten oorlog ervoor gezorgd heeft dat Hitler zijn aandacht niet uitsluitend op Europa richtte, maar vroegtijdig het verzwakte Rusland introk.

Prettig aan dit boek is dat er foto's van de belangrijkste personen in staan, ze helpen bij de beeldvorming. Daarnaast staan er ook plattegronden in, die het verhaal ondersteunen en inzicht geven in de bewegingen van de strijdkrachten.

Een boek met een zwaar thema, maar zeker in deze tijd een aanrader omdat het goed geschreven is en omdat het duidelijk maakt welke lessen we van de geschiedenis kunnen leren.

Recensie: Mijn lieve kattenkop - Caleb Carr

Mijn lieve kattenkop - Caleb Carr

ISBN 9789025476779

Uitgeverij Atlas Contact

Caleb Carr heeft met zijn “mijn lieve kattenkop” iets heel bijzonders nagelaten.

Is het zomaar een boek waar iedereen van zal genieten? Daar ben ik niet zeker van. Je moet echt wel een dierenliefhebber zijn of je op zijn minst in iemand kunnen verplaatsen, die zo dol is op zijn huisdier dat hij het bijna als zijn kind/partner/vriend beschouwt.

Zelf ben ik echt wel een kattenfan en ik weet dat er mensen zijn die met hun huisdier in gesprek gaan. Ik heb al jaren geen kat meer in huis en misschien moest ik daarom in het begin van dit boek wel even warmlopen. Wat ik las was een verhaal over een man en zijn kat, een heel speciale kat, maar ook wel een heel speciale man. In het eerste deel van het boek vroeg ik me regelmatig af: “Heeft die man geen leven naast zijn bestaan in het grote afgezonderde huis met zijn Siberische boskat Masha?”

Doorlezend, want ondertussen nieuwsgierig, werd duidelijk, dat zijn wereld wel degelijk groter is. Hij werkt onder andere als schrijver, heeft een netwerk van familie en vrienden… en vooral, hij heeft een geschiedenis. Die geschiedenis heeft hem gevormd en laat hem op de één of andere manier iets uitstralen waardoor asielkat Masha zijn aandacht naar zich toe weet te trekken.

Wat volgt is een zeventien jaar durende verwantschap tussen twee gelijkgestemde zielen, die elkaars taal proberen te spreken. Dit verhaal wordt onderbroken door terugblikken naar andere katten, noem het leersituaties waardoor Caleb Masha beter kan begrijpen, maar waardoor je als lezer ook beter inzicht krijgt in Calebs verleden en hoe hij geworden is wie hij is.

Citaat blz. 152: ‘Want je bevindt je niet zomaar van de één op de andere dag in een huis aan de voet van een eenzame berg waar je in een staat van wederzijdse verbondenheid en extreem zorgzame onderlinge afhankelijkheid samenwoont met een kat, zelfs niet met zo’n bijzondere kat als Masha. Nee, er is een pad dat naar dat leven leidt, hoe moeilijk het soms ook kan zijn om dat opnieuw af te lopen…’

Ook Masha heeft een verleden dat van invloed is op haar ontwikkeling. Haar geschiedenis bepaalt haar geldingsdrang. Het huis is van haar en het terrein eromheen wordt door haar bewaakt. Ze toont zich zeer loyaal richting Caleb en er is wederzijds vertrouwen. 

Omdat beiden kampen met gezondheidsproblemen is er een voortdurende rolwisseling tussen wie de patiënt is, en wie de verzorger. Het is prachtig te lezen hoe ieder dit op zijn eigen wijze doet voor de ander. En zo schrijft Caleb ongelooflijk mooi naar het slot toe. Een afronding waaruit iedereen voelt hoe ver de liefde tussen mens en dier kan gaan, mits je je daarvoor openstelt.

Dit boek doet iets met je. Het neemt je mee op een relationele reis, hoe ontwikkelt een relatie zich tussen mens en dier, die elkaar proberen te begrijpen. Het zet je ook aan het denken over andere dimensies, het universum… en vooral over goed zorgen voor elkaar en onze omgeving.

Liefde overwint, ‘het komt goed Mash’.