dinsdag 25 oktober 2022

Recensie: Hildeke - Lieve Joris

Hildeke - Lieve Joris

ISBN 978 90 450 46969

Uitgeverij Atlas Contact












Op de website van de uitgeverij:

"Lieve Joris duikt in ‘Hildeke’ opnieuw in haar familiegeschiedenis, nadat zij in ‘Terug naar Neerpelt’ had geschreven over haar bewonderde en verguisde broer Fonny. Door de toenemende zorg voor haar ouders wordt ze teruggezogen naar het Vlaanderen van haar jonge jaren: de moeder die ze te weinig kende, de weerbarstige vader die vooral oog had voor zijn verloren zoon. En dan is er Hildeke, ‘dat andere uiterste op de schaal van het menselijk tekort’, die na de dood van haar ouders onder de hoede komt van haar broers en zussen. Hildeke heeft een ‘zingend hartje’, waardoor ze alom geliefd is, maar beschikt ook over een feilloze antenne voor goed en kwaad. Met liefde en humor portretteert Lieve Joris haar Vlaamse achterland. Terwijl het schuldgevoel over haar jarenlange afwezigheid knaagt, steken familiespanningen de kop op. Maar gaandeweg verzoent ze zich met de wereld die ze op haar negentiende ontvluchtte."

En op de achterflap: "Hildekes aanwezigheid scherpt onze blik; dankzij haar kunnen we dieper in de harten van mensen kijken."

Vooral deze zin en het 'zingend hartje' maakten mij nieuwsgierig naar dit boek. Meer dan dertig jaar ervaring in het speciaal onderwijs maakt dat de kinderen daar een speciaal plekje in je hart krijgen. Beperkingen? Zet ze in hun kracht en je zult zien hoe waardevol ze binnen de samenleving zijn. Ik heb meer dan eens in de spiegels gekeken die ze me voorhouden: "Zo moet het juf."

Tot zover dat wat bekend was over dit boek en wat mijn motivatie was om het boek te willen lezen...

Bij het lezen van de eerste bladzijden had ik het gevoel dat ik behoorlijk op het verkeerde been gezet was. Dit was geen boek over Hildeke, het ging over dementie. Helemaal geen boek waar ik op zat te wachten. Egodocumenten (een term die je breed kunt opvatten) zijn boeken waar ik niet dol op ben omdat ik ze associeer met 'je eigen sores als verwerkingsproces op schrijven'.

'Hildeke' is een egodocument over de familie Joris, maar het bleek geen soresverhaal te zijn...in tegendeel. Het eerste deel is een liefdevol document over de ontmanteling van het ouderlijk huis, het overlijden van moeder en de aftakeling van vader. Zijn verwarring wordt ondanks de ernst met humor beschreven, zijn eenzaamheid wordt bedwongen door de kat. Zijn kleiner wordende wereld maakt dat ook Lieve kiest voor de vertraging. Trage uren leveren mooie momenten op. Het is een herkenbare uitputtingsslag omdat je iemand kwijtraakt die er nog is.

In het tweede deel wordt duidelijk waarom het verhaal van de schepper (vader) eerst verteld moest worden. Hij had altijd zorg

om Hildeke en streed voor haar plek en rechten in de maatschappij. Wie zal er voor haar zorgen als hij er niet meer is? Hierna volgt ogenschijnlijk een soort opsomming van wat er allemaal met Hildeke wordt ondernomen door de broers en zussen. Maar gedurende alle vakanties, uitstapjes en logeerpartijen ontdekt de lezer dat de familie een soort vangnet om Hildeke heen creëert. Dit verandert en beïnvloedt de verhoudingen binnen de familie. Hildeke houdt hen bij elkaar maar toont ze ook welk gedrag zij van hen verwacht, welke hulp (en liefde) zij nodig heeft.

Zo laat Hildeke ook aan de broers en zussen zien, dat het liefste wat ze ooit hadden hen gaat verlaten. De mooie afscheidsteksten op de laatste bladzijden maken dit boek een mooi en intiem egodocument.

Er zijn momenten dat dit boek je troost biedt, maar even zoveel momenten dat het confronterend dichtbij komt.