recensie: Paardenkracht - Lars Mytting

Lars Mytting - Paardenkracht
ISBN 978 90 254 4936 0

  uitgeverij Atlas Contact

Het boek voor 

de echte man (m/v)

Zullen we om te beginnen dat rolbevestigende mannenboek maar loslaten...ik heb me als vrouw namelijk kostelijk vermaakt met dit boek. Natuurlijk staat het vol met autozaken, maar alle technische opmerkingen maken het verhaal niet minder leesbaar. De verschillende verhaallijnen in het boek maken dat iedere lezer zich meer dan welkom voelt.

De eerste zin over Paardenkracht in de nieuwsbrief van De club van echte lezers trok meteen mijn aandacht. "Erik Fyksens benzinestation aan de rijksweg, door zijn ex-vriendin liefdevol gerestaureerd in jaren 60 stijl, is een unicum in de Noorse provincie" 

Uit eigen ervaring wist ik dat een benzinestation langs de rijksweg in Noorwegen een totaal ander gegeven is dan een tankstation langs een Nederlandse snelweg. Als je in Noorwegen door het uitgestrekte landschap rijdt en je ziet onverbiddelijk de benzinemeter richting het rood kruipen, dan is de ontmoeting met een benzinestation een godsgeschenk en de mensen die je er ontmoet zijn vrienden voor het leven. Voor mij was het volgende citaat niet alleen heel herkenbaar, het geeft ook het karakter van de hoofdpersoon weer:

"Meestal waren mensen alleen maar zonder benzine komen te staan, maar ze konden vaak wel huilen van blijdschap wanneer ze hem zagen. En dat had hij zelf ook: die gezichten die opleefden achter de beslagen ruiten, de weerschijn van de gele waarschuwingslichten van zijn pick-up, de trilling in de stem van de mensen die uitlegden wat er was gebeurd, het gewicht van een volle jerrycan die hij van de laadvloer tilde, het geklots van de benzine die door de vulpijp zakte." 

Erik Fyskens trof deze mensen niet per ongeluk aan, hij stond er elke dag bij zonsopgang voor op de uitkijk. 

Erik is een man die met veel liefde voor zijn vak, zijn klanten en zijn dorp, een prachtig gestileerd benzinestation runt, alwaar men niet alleen kan tanken maar ook terecht kan voor elke vorm van onderhoud aan welke auto dan ook. Kortom hij heeft veel kennis van zaken, het station en de auto's vormen zijn leven. Hoe dat zo ontstaan is, wordt in de loop van het boek tussen alle bedrijven door steeds verder ontrafeld. Dan lees je ook de prachtige staaltjes van ruilhandel en handje klap terug, een dorpse manier van zaken doen die Erik geliefd maakt bij veel plaatsgenoten. Toch is het niet zo idyllisch als het lijkt, de aankondiging dat de provinciale weg mogelijk verlegd gaat worden is de oorzaak van intriges en veel spanning in het dorp. Erik staat als idealist tegenover een oude "vijand" die van de nieuwe situatie lijkt te gaan profiteren. Erik moet vechten voor zijn levensonderhoud en het station wat altijd een soort heiligdom van een verloren liefde is geweest. 

Paardenkrachten hielden Erik ooit in het dorp, ze vormden de kern van zijn bestaan. Paardenkrachten helpen hem er ook uit. Hij reviseert een oude auto en helpt daarmee ook zichzelf.

Paardenkracht is een verhaal van wie goed doet, (uiteindelijk) goed ontmoet, want Erik geeft en ontvangt veel. Het is ook een boek waarin cirkels rond worden gemaakt: alles heeft een bedoeling. Wie daarbij gevoelig is voor een stukje mystiek moet letten op wat de witte cadillac in het verhaal doet. 

Spanning is er wel degelijk in dit boek, niet overheersend maar wel stijgend als een langzaam opgevoerde motor.

Paardenkracht is een prachtige m/v boek, het gaat over relaties tussen mensen onderling. tussen mensen en dingen en over krachten die voortvloeien uit die relaties. Het wordt verteld vanuit een verrassend perspectief, het nostalgische Mobil benzinestation wat op zichzelf al iets is om van te genieten.

Ik wil deze recensie eindigen met een foto van de inhoudsopgave van het boek, omdat ik de titels gezamenlijk er uit vind zien als een gedicht. Het leest niet als een gedicht, maar bekijk elke hoofdstuktitel eens afzonderlijk en laat je fantasie zijn gang gaan. Na lezing van het boek zul je ook ongetwijfeld  ontdekken hoe goed gekozen ze zijn. 

recensie: Lekhoofd - Haro Kraak

Haro Kraak - Lekhoofd 
ISBN 978 90 254 4741 0
uitgeverij Atlas Contact

Het enige wat ik hoef te doen is het spoor volgen naar huis. Zo eindigt Haro Kraak zijn vertelling over Noah Kremer. Een zin die je op velerlei manieren kunt interpreteren. 

Het boek volgt het spoor van de 16-jarige Noah, die in een revalidatiecentrum zit. Hoe hij daar terecht is gekomen wordt duidelijk door de terugblikken. Terugblikken met een mooie spanningsopbouw, zoals je bij een goede film op het puntje van je stoel kunt zitten, zo grijpt dit boek je bij de kladden: je wilt verder lezen, je wilt weten hoe het zit. Waarom zit hij daar? Hoe kwam het zover...

De kennismaking met de familie Kremer is een hilarisch beschreven zoektocht naar de weggelopen kat Boelie. Later blijkt dit een van de vele geheimen of niet uitgesproken zaken binnen de familie te zijn. Hebben ze in dit gezin wel echt oog voor elkaar? Vangen ze elkaars signalen wel op?
Emoties worden weggestopt, praten over Boelie maakt hem niet minder dood. En tranen zijn volgens vader Kremer nutteloos zilt vocht, van alle dieren zijn de mensen de enige soort die hier tijd aan verspilt.

Noah: 'Ik kan mijn moeder niet uitleggen wat er in mijn hoofd omgaat, wat ik zie, proef, voel en hoor. Het is alsof we in twee treinen zitten die kortstondig naast elkaar rijden, bijna op dezelfde snelheid, waardoor je, juist door de veilige kloof, ongegeneerd naar binnen kunt staren. Je kijkt en je komt heel dichtbij, maar echt contact is onmogelijk, en dan rijdt de trein alweer door en blijf je achter met het vlakke land en het lege uitzicht.' 

Door zijn ontmoeting met Teun Marsman komt hij erachter dat hij de wereld anders waarneemt dan anderen. In hun ogen is hij een freak, die sommen pas kan oplossen als de cijfers in de juiste kleur geschreven zijn. Hij kan geluiden en woorden proeven, ziet letters en cijfers in kleuren. Samen met Teun (wiens vader psychiater is) gaat hij op een ontdekkingstocht van de zintuigen om de grenzen van de perceptie te verkennen.  

Internet komt op en Noah komt er surfend achter dat er een naam is voor zijn afwijking: synesthesie (de grenzen tussen Noahs zintuigen waren geenszins waterdicht, er lekte van alles in zijn hoofd), maar voordat hij het Teun kan vertellen, storten de TwinTowers en Noahs wereld in. 

Het is Haro Kraak goed gelukt om de denkprocessen en de manier waarop Noah naar de wereld kijkt op papier te zetten. We zien een persoonlijk groeiproces van een tiener die opgroeit met de nodige hobbels en valkuilen. Daarnaast krijgen we ook een inkijkje in hoe zijn omgeving verandert en wat dat doet met relaties.

Een mooie fictieve roman, die extra leuk wordt door de naar de werkelijkheid gemaakte uitstapjes. Zo is er aanvankelijk heel subtiel en later overduidelijk de link naar Hendrik Marsman en zijn gedichten. Mooi is ook dat de naam Marsman nog een keer verstopt zit in het boek namelijk als de echte naam van de onder pseudoniem schrijvende Bernlef, wiens boek Hersenschimmen door Noah wordt gelezen. Prominent aanwezig zijn ook One Flew Over The Cuckoo's Nest en de muziek van Gorki. Muziek waar ik nieuwsgierig naar geworden ben omdat het een belangrijke rol in Noahs ontwikkelingsproces/genezing speelde.

Wat ik heel prettig vond aan dit boek, was de verrassende schrijfstijl van Haro Kraak. Zoals ik hierboven al schreef: hij past de realiteit mooi in in zijn verhaal, maakt gebruik van prachtige metaforen en kleurt sommige woorden opnieuw in door ze op een eigenzinnige manier in een zin te gebruiken. Een mooi voorbeeld hiervan is de vader die baantjes door de gang trekt als de familie zich klaarmaakt om Boelie te gaan zoeken.

Noah wil 16 blijven, het wordt immers nooit meer hetzelfde, de smaak van woorden is verdwenen... Doorzetten en zelf voor verandering zorgen is het advies en voor zijn 17e verjaardag krijgt hij een notitieblok om de lekkages in zijn hoofd op te schrijven. 

Tenenkrommend spannend is het eind, fantastisch naar een climax toegeschreven!